Uzman Uyarıyor: Ekran Bağımlılığı, Çocuklarda Konuşma Gecikmesine Yol Açıyor

Hastaneden yapılan bilgilendirmeye göre, çocukların bilişsel, sosyal ve duygusal gelişiminde kritik bir rol oynayan dil ve konuşma becerileri, yaşamın erken dönemlerinde kazanılması gereken temel yetiler arasında yer alıyor. Ancak son yıllarda artan ekran maruziyeti, bu gelişimi olumsuz etkileyerek konuşma geriliklerine sebep olabiliyor.

Uzm. Dr. Reyhan Tamer, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmede, ailelerin çocuklarının konuşma gelişimini yakından gözlemlemeleri gerektiğini belirtti. Tamer, “Bir çocuk 1 yaşına geldiğinde ismini algılamıyorsa ya da 18. aya ulaştığında hâlâ kelime kullanmıyorsa, zaman kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır,” ifadelerini kullandı.

Konuşma becerilerinin gelişimi ile bilişsel süreçler arasında doğrudan bir ilişki bulunduğuna dikkat çeken Tamer, çocuklarda ekran bağımlılığının dil gelişimini yavaşlattığını dile getirdi. “Akıllı cihazlar, çocuklara tek yönlü ve pasif uyaranlar sunar. Bu durum, çocuğun sosyal etkileşim kurmasını zorlaştırır. Oysa ki dil gelişimi, karşılıklı iletişime ve sosyal deneyimlere dayanır,” dedi.

Yaşamın ilk üç yılının, beynin en hızlı gelişim gösterdiği dönem olduğuna işaret eden Tamer, bu süreçte yaşanan konuşma geriliklerinin bilişsel ve sosyal gelişimi de sekteye uğratabileceğini belirtti. Ancak zamanında yapılan müdahalelerle bu durumun düzeltilebileceğinin altını çizdi:
“Doğru ve erken teşhis, sadece konuşma sorunlarını değil, ileride ortaya çıkabilecek sosyal ya da psikolojik zorlukları da önlemeye yardımcı olur.”

Ailelere Tavsiyeler: Sohbet Edin, Oyun Oynayın, Kitap Okuyun

Tamer, ebeveynlere şu önerilerde bulundu:

Çocukların ekran süresi sınırlandırılmalı.

Onlarla sık sık konuşulmalı, sohbet edilmeli.

Birlikte kitap okunmalı ve etkileşimli oyunlar oynanmalı.

Gelişimsel gecikmeler fark edildiğinde dil ve konuşma terapistlerinden ya da çocuk nörologlarından destek alınmalı.

Ayrıca bazı çocukların zamanında konuşmaya başlamasına rağmen sesletim (artikülasyon) sorunları yaşayabileceğini ifade eden Tamer, bu gibi durumlarda da profesyonel yardımın ihmal edilmemesi gerektiğini söyledi.